De komende periode besluiten alle 18 gemeenten van de Groene Metropoolregio over het regioarrangement ‘Meer landschap, meer stad’. Een document waarin provincie, regio, de 18 regiogemeenten en de 3 waterschappen hun gezamenlijke perspectief geven op hoe ze alle opgaven de komende 20 tot 30 jaar in samenhang gaan aanpakken. Welke kansen biedt dit regioarrangement de gemeenten? Volgens bestuurlijk opdrachtgever Carol van Eert en Matthijs Lenis, opgavemanager van de Groene Groeiregio, is het ‘een belangrijke stap om verder te komen’.
Carol van Eert:
"Wat helpt om dit regioarrangement behapbaar te maken, is om de regio te zien als een grote gemeente. Wat wil je voor die gemeente? Net zoals in je eigen gemeente maak je dan voor die grote regiogemeente keuzes waarom je in iets investeert en in iets anders niet."
Waarom is het regioarrangement eigenlijk gemaakt?
Van Eert: “Even terug in de tijd. Anderhalf jaar geleden hebben we met elkaar de Verstedelijkingsstrategie ‘Meer landschap, meer stad’ vastgesteld. We concludeerden dat problemen die zich lokaal voordoen, steeds vaker regionale oplossingen nodig hebben. Files op de binnenwegen tussen onze dorpen komen vaak omdat het op de A12, A50 en Pleyroute vast staat. En dat geldt ook voor onderwerpen als werken, leefbaarheid, woningbouw. Om verder te komen, hebben we elkaar nodig. In de Verstedelijkingsstrategie hebben we op al deze belangrijke onderwerpen onze visie vastgelegd.”
Lenis: “Het regioarrangement is nu de marsroute om het te gaan doen met elkaar.”
Hoe belangrijk is het regioarrangement voor ons?
Lenis: “We hebben het regioarrangement in opdracht van de provincie gemaakt. Maar het is meer dan dat. Met dit regioarrangement vragen we de provincie en feitelijk ook het Rijk om onze plannen over te nemen in het eigen beleid. En we vragen om een stuk financiering.”
Van Eert: “Het regioarrangement kun je ook wel zien als ons verlanglijstje. Zoals het bij verlanglijstjes werkt: je moet goed kunnen onderbouwen waarom je wat wilt hebben. Dat is precies wat we met het regioarrangement doen. Het verzekert ons van een positie aan tafel bij de provincie en uiteindelijk bij het Rijk. Dit zijn de plekken waar voor een belangrijk deel het geld vandaan moet komen waarmee we de plannen binnen onze gemeenten kunnen realiseren.”
Lenis: “Overigens is het niet zo dat het geld alleen van het Rijk of de provincie moet komen. Oók als gemeenten staan we daarvoor aan de lat. En andere partijen, zoals Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat.”
Matthijs Lenis:
"Als je niet weet wat je wilt, dan kun je niet verwachten dat er hier wordt geïnvesteerd. Als je het wel weet en je vertelt het goed, dan kan er iets gaan veranderen. Volgens mij weten wij heel goed wat we willen en zijn we ook best goed bezig om het te vertellen."
In het regioarrangement is de Verstedelijkingsstrategie verder doorontwikkeld, zeggen jullie. Wat is nieuw?
Van Eert: “De witte vlekken die nog in de Verstedelijkingsstrategie zaten, zijn nu ingevuld.”
Lenis: “Met name op het gebied van het groenblauwe raamwerk, dus landschap en landbouw. Het gaat om het ‘Programma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland’, ‘Energie-infrastructuur en -transitie’ en ‘Circulaire economie’. Het regioarrangement gaat dus echt een stap verder.”
Het regioarrangement wordt ook gebruikt voor het NOVEX ontwikkelperspectief. Hoe moeten we dat zien?
Van Eert: “Het Rijk heeft 16 gebieden in Nederland aangewezen, waar meerdere uitdagingen liggen. Het Havengebied van Rotterdam is zo’n gebied, maar óók onze regio. Wij hebben niet alleen te maken met bevolkingsdruk, we hebben ook onze groene kwaliteiten. Elk gebied moet met een ontwikkelperspectief komen, wij dus ook. Dat doen we samen met de regio Foodvalley. Het regioarrangement gebruiken we daarvoor.”
Lenis: “In feite is ook dit een kans om onze visie en plannen weer verder te brengen.”
Toch blijft dit lastige materie voor gemeenten. Wat willen jullie gemeenteraden meegeven?
Van Eert: “Wat in het regioarrangement staat, sluit aan op de individuele plannen van onze 18 gemeenten. Het is een congruent verhaal. Het is ook helemaal niet dwingend of bepalend, want uiteindelijk vindt de concrete vertaalslag plaats op bestemmingsplan- en omgevingsplanniveau bij de gemeenten.”
Lenis: “Het is best uniek wat we hier doen. Het regioarrangement is samen met onze 18 gemeenten opgesteld. In het verleden maakte de provincie een Omgevingsvisie en paste elke gemeente de eigen visie daarop aan. Nu is het andersom: als regio reiken wij onze visie, via het regioarrangement, bij de provincie aan. Dat doen straks alle regio’s in Gelderland. Het provinciebestuur bundelt die visies tot één ruimtelijk verhaal voor heel Gelderland. Niet van bovenaf, maar van onderop.”
Van Eert: “De kracht ligt nu dus om het voor de provincie een stuk te laten zijn waar ze niet omheen kunnen. En dat betekent een stuk dat door alle 18 gemeenten wordt gedragen. Daar zorgt de komende besluitvorming voor.”
Afgelopen mei organiseerde de Groene Metropoolregio een informerend webinar over het regioarrangement en de bouwstenen daarvan. Er werd ook ingegaan op de doorontwikkeling van de verstedelijkingsstrategie naar het NOVEX ontwikkelperspectief. Bekijk dit webinar.
