Onderzoek als fundament voor betere MKB-dienstverlening

Dit is het tweede interview in een reeks van vijf over de verbetering van de dienstverlening aan het midden- en kleinbedrijf (mkb) in de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen. Dit keer spreken we met Jos Willemsen, accountmanager ICT en zakelijke dienstverlening bij de gemeente Nijmegen, en Thomas Lans, Lector Kansrijk Ondernemen aan de HAN. Beiden maken deel uit van de werkgroep "Onderzoek" en vertellen over hun rol binnen het traject en de inzichten die zij tot nu toe hebben opgedaan.

Het belang van onderzoek binnen dit traject

De werkgroep "Onderzoek" speelt een belangrijke rol in het project door feiten en data te verzamelen die als basis dienen voor de strategische keuzes binnen de mkb-dienstverlening. Willemsen licht toe: "Met deze werkgroep willen we een solide inhoudelijke basis leggen voor de activiteiten binnen het project “verbetering van de mkb-dienstverlening”. Door gedegen onderzoek te doen, krijgen we beter inzicht in de behoeften van ondernemers en kunnen we gefundeerde keuzes maken."

Lans vult aan: "Het mkb is een enorm diverse groep. We weten dat een universele benadering niet werkt. Daarom is het belangrijk om goed in de doelgroep te duiken en op basis daarvan maatwerk te leveren. Onderzoek helpt ons hierbij."

Om de behoeften van ondernemers in kaart te brengen, maakt de werkgroep gebruik van verschillende onderzoeksmethoden. Willemsen noemt onder andere een gezamenlijke subsidieaanvraag (SIA-RAAK) en een hackathon om een AI-tool voor het mkb te testen. Lans voegt hieraan toe dat ook interactieve gesprekstools, vragenlijsten en participatieve onderzoeksmethoden zoals ondernemerscafés en ontbijtsessies worden ingezet.

Inzichten en ontwikkelingen

Uit de analyse van landelijk onderzoek zijn al enkele belangrijke trends naar voren gekomen. Lans deelt enkele opvallende observaties:

• De snelheid van veranderingen binnen het mkb lijkt toe te nemen, vooral op het gebied van verduurzaming en digitalisering.
• Productiviteitscijfers binnen het mkb blijven achter, en er ontstaat een kloof tussen koplopers en het peloton (zie jaarbericht Staat van het mkb 2024 en de recente editie van de Kleine bedrijvenindex).
• Besluitvorming binnen het mkb gebeurt vaak buiten formele ondersteuningsstructuren, ondernemers vertrouwen vooral op hun eigen netwerk. Op zich geen nieuw inzicht, maar opnieuw bevestiging van het belang van doelgroepkennis.

Willemsen voegt hieraan toe dat veel van deze inzichten overeenkomen met de actieagenda mkb-dienstverlening 2024-2026, waarin zes kansenkaarten worden beschreven. De werkgroep gebruikt deze kaarten als basis om regionale verschillen en nuances verder te onderzoeken.

Van onderzoek naar praktijk

Een belangrijk doel van de werkgroep is ervoor te zorgen dat de onderzoeksresultaten daadwerkelijk worden toegepast in beleid en dienstverlening. Willemsen legt uit hoe ondernemers direct betrokken worden bij de onderzoeken: "We zetten de OndernemersLabs van de HAN in, waar ondernemers, opleidingen en overheid samenkomen om oplossingen te bedenken. Daarnaast toetsen we continu of onze bevindingen aansluiten bij de praktijk."

Lans benadrukt dat de manier waarop onderzoek wordt uitgevoerd, ook bijdraagt aan de praktische toepasbaarheid: "Veel van ons onderzoek gebeurt niet over ondernemers, maar met ondernemers. Bijvoorbeeld via hackathons en interactieve sessies. Dat maakt de uitkomsten direct bruikbaar voor de praktijk."

Samenwerking met andere werkgroepen

De werkgroep "Onderzoek" werkt nauw samen met de andere werkgroepen binnen het traject. Willemsen: "Omdat we allemaal de kansenkaarten als uitgangspunt nemen, hebben we een gemeenschappelijk toetsingskader. In de werkgroepoverleggen koppelen we onze bevindingen terug en stemmen we af met de andere werkgroepen."

Daarnaast worden de onderzoeksresultaten niet alleen binnen de regio gedeeld. Lans: "Onze inzichten worden ook besproken binnen het Nederlands LectorenPlatform Ondernemerschap, bijvoorbeeld tijdens de onderzoeksdag op 14 april in Breda in 2025."

Uitdagingen en toekomstvisie

Wat staat er de komende maanden op de planning? Willemsen vertelt dat er momenteel een SIA-aanvraag ligt voor financiering van langlopend onderzoek. Hoewel de eerste aanvraag is afgewezen, wordt deze opnieuw ingediend. Daarnaast worden er nieuwe gezamenlijke onderzoekstrajecten opgezet.

Op de lange termijn zien Willemsen en Lans dat data-gedreven werken een steeds grotere rol gaat spelen. Willemsen: "De snelle veranderingen binnen het mkb maken het noodzakelijk om onze activiteiten continu te baseren op goed onderzoek. Studenten kunnen daarbij een waardevolle motor voor innovatie zijn. Zij zijn de verbinders en erg waardevol in de transitie. Wat een ondernemer niet kan, kunnen zij wel!"

Lans sluit af: "Naast data is ook de menselijke kant belangrijk. We moeten ondernemers blijven betrekken bij het onderzoek, zodat we niet alleen cijfers hebben, maar ook inzicht krijgen in de echte behoeften en beslisprocessen binnen het mkb."

Met deze strategische en praktijkgerichte aanpak zet de werkgroep "Onderzoek" zich in voor een effectievere mkb-dienstverlening in de Groene Metropoolregio.