Duo-interview met Sven van Rijswijk en Rob Ribbink

Interview met Sven van Rijswijk en Rob Ribbink: “Cultuur is steeds meer een middel om de mentale weerbaarheid en gezondheid te vergroten.”

We zijn een jaar onderweg sinds het vrijgeven van de subsidie "Trek Jouw Idee Volle Zalen" (TJIVZ). Tijd voor een terugblik dus! Dit doen we met de enthousiaste speerpuntcoördinatoren Rob Ribbink en Sven van Rijswijk. De heren vertellen over hun passie voor cultuur en delen de successen van dit project.

Wat hebben jullie persoonlijk met cultuur?

Rob: "Bij mij begon het met amateurtoneel. Op de basisschool deed ik al fanatiek mee aan toneelstukken, en later rolde ik door naar studententoneel en amateurvoorstellingen.  Ik ben daar zo’n tien jaar geleden mee gestopt, maar het blijft een grote passie. Ook al is dit nu vooral als toeschouwer."

Sven: "Voor mij is kunst en cultuur altijd belangrijk geweest. Van jongs af aan zat ik in schoolmusicals, en later studeerde ik ‘Cultureel Maatschappelijke Vorming’ met drama als hoofdvak. Ik heb veel theater gespeeld, zelfs in Maastricht, waar ik gevraagd werd voor projecten van de Toneelacademie. Een hoogtepunt was mijn rol in 'Rhinoceros' van Eugène Ionesco, een geweldig absurdistisch toneelstuk waarbij de hoofdrolspelers transformeren in een neushoorn. Ook heb ik musicals gespeeld zoals ‘Titanic’ en ‘De Drie Musketiers’. Hoewel ik musicals vreselijk vind om naar te kijken, vind ik het fantastisch om er zelf in te spelen."

Waarom zijn projecten zoals TJIVZ belangrijk volgens jullie?

Sven: "Wat ik geweldig vind aan dit soort projecten is het innovatieve karakter. Deze tijd vraagt om nieuwe manieren om kunst en cultuur te delen met een breder publiek. TJIVZ stimuleert die innovatie. Het gaat niet alleen om het trekken van meer mensen, maar ook om het aanspreken van een nieuwe doelgroep."

Rob vult aan: "Cultuur is steeds meer een middel om de mentale weerbaarheid en gezondheid te vergroten. Dat blijkt ook uit onderzoeken. Dat zie je ook binnen TJIVZ, zoals met het project waarin gedetineerden theater maken. Dit kan zoveel betekenen voor hun re-integratie in de samenleving. We moeten af van het idee dat cultuur alleen maar een kostenpost is. Het levert de maatschappij juist veel op en is de investering dubbel en dwars waard."

Na bijna een jaar onderweg: hoe loopt het project?

De initiatieven hebben tot eind 2025 om de subsidie te besteden. Sven vervolgt: "De initiatieven zitten allemaal in verschillende fases. Waar de één nog in de pioniersfase zit, is de andere al bezig met de uitwerking. Wat ik vooral mooi vind, is dat er een lerend vermogen ontstaat. Mensen leren van elkaar en zoeken de samenwerking op."

Rob: "Ja precies, en dat is juist de kracht. Het hoeft niet altijd meteen succesvol te zijn. Ook mislukkingen zijn vaak waardevol en bieden nieuwe inzichten. Als je maar leert van je fouten. Innovatie betekent soms risico nemen, en dat wordt binnen dit project juist gestimuleerd. "

Heeft de subsidie tot nu toe haar doel bereikt?

Sven: "Ik denk dat de subsidie een groot succes is. Het biedt ruimte om te experimenteren, zonder vooraf vastgelegde doelen. Dit is belangrijk want alleen op die manier ervaren de initiatieven de volledige vrijheid in de uitvoering van hun ideeën. Dat zie je bijvoorbeeld terug in het initiatief 'Levend Parlement', dat de (bestuurlijke) besluitvorming probeert te vernieuwen met theater."

Rob: "Precies. En door die creatieve vrijheid ontstaan er ook projecten waar je niet van tevoren aan denkt, zoals het idee van Waalhalla om een middenpodium te creëren voor urban talenten. Dat zijn nieuwe manieren van samenwerken die zonder dit project lastig zijn."

Wat heeft jullie verrast?

Rob: "Wat mij opviel, was de hoge opkomst tijdens de inspiratiesessies. Veel jongere makers hadden geweldige ideeën. Desondanks was het jammer dat je veel van deze ideeën later niet terugzag in de subsidieaanvraag. Voor ons ligt er een uitdaging om ook deze groep in de toekomst nog beter te stimuleren om wel een aanvraag te doen."

Sven: "Precies. En wat mij bovendien ook verrast heeft, is hoe anders de jongere generatie denkt. Ze zijn gewend om in communities te werken, en samenwerken is voor hen heel natuurlijk en vanzelfsprekend. Dat is inspirerend en mooi om te zien."

Zien jullie een vervolg voor dit project?

Sven: "Absoluut. Het is kapitaalsvernietiging als we deze werkwijze niet opnieuw gebruiken. Dit project en de ontwikkelde werkwijze is eenvoudig toe te passen op andere culturele domeinen zoals talentontwikkeling of musea."

Rob: "Ik sluit me aan bij wat Sven zegt. De samenwerking binnen dit project is erg succesvol, en het is zonde als we de potentie hiervan onbenut laten."

Tot slot: wat is jullie advies aan de initiatieven?

Sven: "Laat jezelf zien! Veel initiatieven zijn écht de moeite waard, maar vinden het lastig om zichzelf te presenteren. Mijn advies: Gooi het de wereld in en wees trots op wat je doet."

Rob: "En blijf elkaar opzoeken. Ook na afloop van dit project. Je hebt elkaar nodig om verder te komen, dus blijf die samenwerking opzoeken en leer van elkaar."