Speels Collectief maakt als inclusief theatergezelschap de podiumkunst diverser, toegankelijker en inclusiever. Kir Robben is als Artistiek Coördinator bij Speels Collectief onder andere verantwoordelijk voor het contact met de podia en theater. Daarnaast bewaakt die de artistieke kwaliteit van de voorstelling. We spraken Kir over het statement dat Speels Collectief maakt en hoe de subsidie van de Groene Metropoolregio hen ondersteunt.
Toegankelijkheid van podia en theaters vergroten
Het theatergezelschap opereert onder één overkoepelende ‘Company’ en twee ‘Communities’, waarvan één in Arnhem en één in Tilburg. De communities opereren regionaal en de company op landelijk en binnenkort ook internationaal niveau.
Kir legt uit wat de meerwaarde van het Speels Collectief is. "Ik denk dat er in de samenleving, maar ook wel in het podiumkunstenveld, de laatste jaren best veel emancipatiegolven op gang kwamen. Denk bijvoorbeeld aan het tegengaan van racisme of de ontwikkelingen in de lhbtiq+ gemeenschap. Als je kijkt naar het betrekken van mensen met een beperking is dit nog helemaal niet zo ver. Heel concreet zijn er bijvoorbeeld nog veel theaters die de rolstoeltoegankelijkheid voor het publiek goed regelen, maar voor de artiestenkant nog helemaal niet. Het is een gemiste kans dat mensen met een beperking zo weinig zichtbaar zijn op het podium."
“Het is een gemiste kans dat mensen met een beperking zo weinig zichtbaar zijn op het podium.”
Een nieuw collectief geheugen
Volgens Kir is er meer nodig dan alleen het toegankelijker maken van podia. "We voeren met onze voorstellingen een representatiecorrectie uit omdat er in het podiumkunstenveld nog weinig mensen met een beperking te zien zijn op het toneel. Bovendien zit er bij het publiek vaak ook nog een soort ongemak en heersen er stigmatiserende denkbeelden. Met onze voorstellingen willen we zorgen voor meer openheid en verschuivende perspectieven."
Kir noemt als voorbeeld het recente optreden dat onder andere te zien was tijdens de Try-Outs van het Regiocongres 50 tinten groen. “Hier toonden we een act uit onze Company voorstelling waarin we echt de beeldvorming veranderen. Mensen kijken namelijk vaak naar iemand in een rolstoel vanuit een medische blik. Deze voorstelling gaat over seksualiteit en hiermee benadrukken we dat iemand in een rolstoel net zo goed sensueel is. We creëren hiermee een nieuw collectief geheugen.”
"We voeren met onze voorstellingen een representatiecorrectie uit omdat toneel een afspiegeling moet zijn van de samenleving."
Het narratief veranderen, laat dat maar aan Speels Collectief over. Maar waar loopt het vast?
“Nou, neem bijvoorbeeld een speler in een rolstoel. Backstage zie je veel trappetjes, dat gaat al niet. Soms spelen we buiten in tenten of in de open lucht. Dan heb je soms heuvels, gras en, in het geval van slecht weer, veel modder. De enige optie is dan om ramps en planken aan te leggen. En noem zoiets eenvoudigs als toiletvoorzieningen. Als je in de buitenlucht speelt, zijn er vaak geen eens toegankelijke wc´s. Al deze aanpassingen kosten de organisatie extra geld en dat is met name de bottleneck. En nu heb ik het alleen nog maar over rolstoeltoegankelijkheid, maar beperkingen zijn soms minder zichtbaar voor anderen. Je hebt bijvoorbeeld ook spelers die slechthorend, blind of snel overprikkeld zijn.”
“Eigenlijk begint het al bij de theateropleiding. Je kunt je nog steeds niet vrij verplaatsen door het gebouw en onze spelers moeten met de goederenlift naar binnen. Daarom zijn we ook nauw betrokken bij opleidingen zoals ArtEZ om dit bewustzijn te vergroten. Het is nu eigenlijk bijna onmogelijk om een theateropleiding te doen met een beperking. Onze spelers zijn nu vooral mensen die het theatervak in de praktijk leren en via via met ons in contact komen.”
Jullie kregen 40.000 euro subsidie van de Groene Metropoolregio. Dat is een behoorlijk bedrag. Hoe zetten jullie dit in?
“Binnen de community werken we met twee groepen; een spelgroep en een productiegroep. Er zit nu veel verschil tussen de Company die nationaal opereert en de Community. Met de subsidie willen we binnen de productiegroep echt een extra kwaliteitsslag maken, waardoor spelers uit de Community bijvoorbeeld makkelijker een weg kunnen vinden naar de Company. Ook willen we met de Community meer voorstellingen spelen en vlieguren maken. Zichtbaarder zijn in de regio. Juist omdat onze boodschap zo belangrijk is, zetten we ook een deel in voor het professionaliseren van onze externe communicatie.”
‘Running up that Hill’
Eén van de recente uitvoeringen van Speels Collectief is ‘Running up that Hill’. Een tekst die de 80’s muziekliefhebber bekend in de oren moet klinken. In de songtekst zit volgens Kir veel van hun boodschap verwerkt. “Kate Bush heeft het onder andere over hoe is om in iemand anders’ schoenen te staan. Hierin wordt een empathische blik gevraagd. De titel is natuurlijk direct al raak, want dit is voor veel van onze spelers echt onmogelijk. En, misschien niet direct de boodschap van Kate Bush, maar ook het aanstippen van de prestatiemaatschappij waarbij iedereen een heuvel oprent. Wat als je dit tempo niet aankan? Je ziet, we willen bij iedere voorstelling graag een maatschappijkritische component verwerken.”
“Het maakt me het meest trots als ik de spelers op het podium zie stralen en als het ons lukt om een goede performance en boodschap over te brengen. Het is mooi als er een gesprek ontstaat met het publiek en dat mag soms best een beetje onhandig zijn. Dat is alleen maar fijn en dat hardop zoeken met elkaar is soms wat onwennig maar hard nodig in polariserende tijden.”
Volg ons!
Vind je het leuk om op de hoogte te blijven van alle initiatieven? De initiatieven zijn inmiddels van start met hun ideeën en innovaties.
