Goede informatie helpt mensen snel, veilig en prettig van A naar B te reizen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan informatie over werkzaamheden, maximumsnelheden, vrije parkeerplaatsen en vertragingen door files of een open brug. Deze data moeten dan wel toegankelijk, actueel én betrouwbaar zijn. De Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen helpt wegbeheerders hiermee. Projectleider Erik Wegh: "Het is voor wegbeheerders vaak al voldoende om een klein stapje toe te voegen in een bestaand werkproces."
In onze regio zijn de achttien gemeenten, provincie Gelderland en Rijkwaterstaat wegbeheerders. Zij weten alles over hun wegen: wanneer en waar aan de weg wordt gewerkt, wat de venstertijden zijn om goederen te leveren in binnensteden enzovoort. Dit soort informatie staat vrijwel altijd ook op borden die de weggebruikers informeren. "En toch is het heel belangrijk om deze data óók digitaal te delen", vertelt Erik Wegh, Coördinator Digitaliseringsopgave Mobiliteitsdata voor de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen. "Want met deze gedeelde informatie kunnen private partijen de weggebruikers op tijd informeren, bijvoorbeeld via navigatieapps. En met deze informatie kunnen weggebruikers beter keuzes maken. Als iemand thuis al ziet dat er een evenement is waardoor het druk wordt op de weg, heeft hij de keuze om bijvoorbeeld op een ander moment te reizen, met een ander vervoermiddel of via een andere route."
Vijftien data-items
De komende jaren gaan de wegbeheerders in onze regio het digitaal delen van vijftien data-items (geclusterd in vijf dataclusters) verankeren in hun werkprocessen. Het gaat om de volgende vijf clusters:
- Geplande afwijkingen (geplande en actuele wegwerkzaamheden, evenementen)
- Pro- en reactief verkeersmanagement (vertraging door incidenten, regelscenario’s, beeldstanden (dit is de informatie op portaalborden boven rijkswegen, bijvoorbeeld de maximumsnelheid of een rood kruis; alleen van belang voor Rijkswaterstaat))
- Verkeersbesluiten en vergunningen (maximumsnelheid op wegen, verkeersborden, data voor logistiek)
- Beheer van objecten (brugopeningen, statische en dynamische parkeerdata, data van (intelligente) verkeerslichten)
- Fietsdata
Klein stapje in bestaand proces
Het delen van deze data is an sich niet lastig, aldus Erik. "Wegbeheerders geven de informatie door aan het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW). Hóé dat te doen, is duidelijk. Maar dat vervolgens ook daadwerkelijk dóén, is iets wat je moet vastleggen in een proces. En bij de personen die deze informatie doorgeven, moet dit een gewoonte worden om het elke keer 'gewoon' te doen. Het is vaak al voldoende om een klein stapje toe te voegen in een bestaand werkproces. Een voorbeeld: dat de gemeentemedewerker die een 50 km/uur-bord vervangt door een 30 km/uur-bord, deze nieuwe situatie ook via zijn tablet digitaal doorgeeft." Met het aanpassen van werkprocessen en bewustwording helpt Erik de wegbeheerders in onze regio. Zo geeft hij informatie- en kennissessies aan wegbeheerders per data-item, en soms voor clusters van data-items.
"Deze sessies staan in het teken van kennisoverdracht", vervolgt Erik. "Bijvoorbeeld: hóé lever je data aan bij het NDW en waarom is dit belangrijk? Ook delen we ervaringen in deze sessies, over bijvoorbeeld het borgen van het aanleveren van data in de organisatie. Bovendien vertellen ook andere organisaties waarom het digitaal delen van informatie zo belangrijk is. In een sessie over de dataset logistiek bijvoorbeeld, doet een vertegenwoordiger van de logistieke sector dat. Zo passen transporteurs hun logistieke planning ook aan op de venstertijden die gemeenten hanteren. Als venstertijden (tijdelijk) wijzigen, is het voor transporteurs natuurlijk enorm belangrijk om dit bijtijds te weten."
Eind 2023 90% geborgd
Het digitaal delen van data gebeurt uiteraard niet alleen in de regio Arnhem-Nijmegen. In heel Nederland hebben regio's met het Rijk afgesproken dit te doen. Eind 2023 moeten alle wegbeheerders zover zijn dat het voor 90% van de data-items een gewoonte is om de informatie op tijd digitaal door te geven. Het werkproces hiervoor moet dan dus geborgd zijn in de organisatie. In de regio Arnhem-Nijmegen is deze taak ondergebracht in het programma Slim & Schoon Onderweg van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, onder de projectnaam Regiobreed data op orde.
Erik benadrukt daarbij dat het delen van data niet alleen waardevol is voor individuele weggebruikers en transporteurs, maar zeker ook voor de gemeenten en provincie zelf. Erik: "Allereerst helpen ze zo hun inwoners en bedrijven om goed geïnformeerd te kunnen reizen. Dat scheelt files en CO2-uitstoot, maar voorkomt bijvoorbeeld ook dat vrachtverkeer op routes rijdt die daar niet voor bedoeld zijn. En met alle beschikbare informatie kun je als overheid ook zelf efficiënter en effectiever beleid opstellen of aanpassen."
Meer weten? Neem gerust contact op met Erik Wegh, Coördinator Digitaliseringsopgave Mobiliteitsdata, via erik.wegh@ewegh.nl of 06-55740792.