Groeien in balans, dat is de visie van de Groene Metropoolregio. Om die balans te realiseren, is het belangrijk om te weten waar er kansen liggen. Het rapport ‘Vervlochten Regio’ beschrijft de unieke kenmerken van het groen-blauw raamwerk in de regio - van het landschap, water en de natuur. Het groen-blauw raamwerk dient als belangrijk uitgangspunt voor verschillende beleidssporen, zoals het Regioarrangement, de Verstedelijkingsstrategie en het Vitaal Landelijk Gebied Gelderland (VLGG). Tegelijkertijd wordt er in onze regio in de praktijk al een heleboel gedaan voor het groen en het blauw.
We gingen op bezoek bij Anne van Leeuwen, die samen met haar partner Ricardo Cano Mateo oprichter is van stichting en boerderij Bodemzicht, gelegen in de Kop van Malden. Anne heeft een sterke visie op hoe om te gaan met de leefomgeving.
“Onze missie is het faciliteren van leven, met een overvloed van lekker en gezond eten als resultaat. Regeneratieve landbouw groeit levende bodem, vangt CO2 af, bouwt gemeenschappen, vermeerdert de biodiversiteit en zorgt voor een eerlijk inkomen voor de boer.”
Hoe is dit idee bij jou ontstaan?
Vol passie vertelt Anne over haar jeugd en hoe haar ervaringen haar hebben geleid tot een nieuwe manier van werken. ‘Ik wilde naast mijn kunstgeschiedenis studie biologie vakken volgen, maar dat dat vond de examencommissie niet relevant. Dat vond ik raar, waarom kan dat niet samen? Het leidde bij mij tot vragen waarom we cultuur en natuur, en landschap en natuur, van elkaar scheiden. Volgens mij moeten wij ons wereldbeeld bijstellen. Wij mensen denken dat we superieur zijn, en zijn nog steeds verbaasd als wetenschappelijk onderzoek aantoont dat vissen ook karakter hebben.”
Anne vertelt dat in de transitie mensen nu vooral met duurzaamheid bezig zijn om ‘zo min mogelijk negatieve impact’ te hebben. “Dit kan toch anders. In plaats van negatieve impact, kunnen wij als mensen toch ook een positieve impact maken. Daarom zijn we met Bodemzicht gestart!”
“We kwamen uit op het regeneratief boeren; we gaan ecosystemen herstellen. Boeren nemen de beslissingen en de landschappelijke impact is heel direct. De gezondheid van de bodem staat bij ons voorop, bij alles wat we doen bekijken we wat het beste is voor het ecosysteem.
Hoe zijn jullie dit gaan doen?
“Het is natuurlijk een heel proces. Maar we zijn gestart met het regenereren van de bodem van de vijf hectare landbouwgrond die we pachten op landgoed Grootstal. Dan doen wij door bijvoorbeeld kippen kortstondig op verschillende stukken van het land te laten grazen. De kippen worden verplaatst in kipmobielen en komen pas ‘terug bij start’ als de vegetatie er beter uit ziet dan daarvoor. Op die manier kunnen we levende bodem bouwen, CO2 afvangen, de waterretentie en de fruitproductie in het veld vergroten én kunnen de kippen iedere dag vers gras en insecten eten.”
Een mooie manier om de grond te gebruiken, maar kan je hiervan leven?
“We doen nog veel meer. We hebben ook een moestuin, waar we niet schoffelen en uiteraard geen pesticides gebruiken. Dit leidt tot meer bodemleven; kilometers aan schimmeldraden zorgen voor een ondergrondse ruilhandel, en zo ook voor de gezondheid van de planten. Schimmels zijn eigenlijk betere boeren dan mensen!”
Anne neemt ons mee naar de moestuin en we proeven de meest smaakvolle frambozen, sla en kruiden. “We verkopen de producten uit de moestuin via abonnementhouders, en aan restaurants (denk aan De Nieuwe Winkel, De Vereeniging). Dit is essentieel voor ons verdienmodel.”
“Daarnaast geven we rondleidingen, cursussen en doen we van alles. Vanuit de Stichting willen we bijdragen aan een regeneratieve (agri)cultuur in Nederland en Europa. Dit doen we o.a. via kennis delen, opleiden, inspireren en anderen helpen een regeneratief bedrijf te starten.”
Dat zal niet altijd makkelijk zijn, waar loop je dan tegenaan?
Regels, regels en nog eens regels, zegt ze lachend. “Ik snap wel dat deze er zijn hoor, maar als je niet binnen de lijnen werkt dan is het heel moeilijk je te bewegen binnen de systemen. Mensen op de kantoren weten niet waar ze ons onder moeten plaatsen (want welke coördinaten geef je continue bewegende kippenmobielen?), dit kost dan voor beiden veel tijd en energie. Het zou helpen als dit soort experimentiele initiatieven een ‘pilot’ status krijgt. Hierdoor kan flexibeler worden omgegaan met het werken buiten de bestaande hokjes.”
Wat wil je anderen meegeven?
“Het is hard werken, maar we doen het met zoveel passie. Het voelt zo goed om naar de omgeving te luisteren en terug te geven wat nodig is. Wij creëren uiteindelijk een leefomgeving waar mensen, dieren, planten, bomen, schimmels et cetera het beste uit elkaar halen!”
Meer leren over Bodemzicht en regeneratieve landbouw? Bezoek dan de website, of ga bij Anne en Ricardo langs tijdens één van hun inspirerende rondleidingen.
Dit interview is onderdeel van een serie artikelen waarin we mensen uit de Groene Metropoolregio aan het woord laten die dagelijks werken aan de versterking van het groen-blauw raamwerk.
