“Er zijn wereldwijd genoeg voorbeelden van nieuwe woonlocaties waar hoogwaardig openbaar vervoer een succes is”, stelt Martijn Mentink, regiodirecteur Zuidoost van Transdev Nederland. Dit mobiliteitsbedrijf is een belangrijke partner van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen. Samen zorgen we immers voor een leefbare en bereikbare regio. Tijd voor een gesprek, over de rol van hov voor onze verstedelijkingsambitie, trolley 2.0 en de gevolgen van COVID-19 op de dienstverlening.
Onder Transdev vallen onder andere Connexxion en Hermes. Hermes verzorgt het busvervoer in de regio Arnhem-Nijmegen, onder de naam Breng. Ook rijdt er een trein van Breng tussen Arnhem en Doetinchem.
Waarom is goed openbaar vervoer belangrijk voor de regio Arnhem-Nijmegen?
Martijn Mentink: “Goed ov is nodig om de regio in beweging te houden. Vooral in de steden en voor bepaalde groepen mensen is het ov essentieel. Omdat ze geen rijbewijs hebben of geen auto kunnen betalen. Denk aan studenten die uit heel Nederland met de trein en bus naar de regio Arnhem-Nijmegen komen voor hun studie. En denk ook aan mensen die in kleine kernen wonen en voor wie de bus onmisbaar is voor hun sociale leven. Daarnaast biedt het ov een goed alternatief voor de drukke A50 en A12.”
Welke gevolgen had COVID-19 op jullie dienstverlening?
“Die gevolgen waren enorm. In maart 2020, toen ons land in lockdown ging, vervoerden we nog maar 10% van ons gebruikelijke aantal reizigers. Dat aantal krabbelde langzaamaan op, naar zo'n 70% in de herfst van dit jaar. Maar na het nieuwste thuiswerkadvies zitten we nu op circa 60% van het oorspronkelijke aantal. Ik verwacht ook niet dat we de komende jaren terugkomen op de aantallen reizigers van voor COVID-19. Veel mensen zullen deels thuis blijven werken. Ook zijn er veel tweede auto's gekocht in de afgelopen periode. Want in de bus is het soms moeilijk afstand houden, dus de angst op besmetting die sommige mensen hebben, kan ik goed begrijpen.”
Wat betekende dit voor de dienstregeling die half december 2021 inging?
“Zo'n flinke reizigersdaling betekent natuurlijk ook flink minder inkomsten. Gelukkig zijn we goed gecompenseerd door de overheid. Maar dit kan de overheid niet blijven doen natuurlijk. Daarom hebben we – in goed overleg – afgesproken dat we 10% minder ritten gaan maken. Dit geldt met ingang van de nieuwe dienstregeling, dus sinds half december 2021. Welke ritten dat dan zijn, daarover hebben we gesproken met de provincie Gelderland, gemeenten en reizigersvertegenwoordigers. Helaas geldt: waar gehakt wordt, vallen spaanders. Toch denk ik dat we prima busvervoer blijven bieden naar de omstandigheden.”
Wat zijn jullie ambities voor schoon openbaar vervoer in onze regio?
“Wij willen in 2030 volledig uitstootvrij rijden. Op dit moment rijden we al met ruim 450 elektrische bussen en shuttles in Nederland. Daarnaast gaan we in Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee (Zuid-Holland) rijden met 24 waterstofbussen, hier starten we de komende weken mee. En in Arnhem rijdt natuurlijk al decennia de trolleybus. Als het aan ons ligt, gaan we trolley 2.0 inzetten. Dan kan de trolleybus ook zonder draad rijden, omdat deze bus tijdens het rijden onder de draad oplaadt. Hierdoor kan de trolley grotere afstanden afleggen. We hebben hierover een voorstel gedaan aan de provincie Gelderland en hopen op een positief antwoord.”
Hoe kan openbaar vervoer bijdragen aan de verstedelijkingsambitie van onze regio?
“Heel goed! Er zijn wereldwijd genoeg voorbeelden van nieuwe woonlocaties waar hoogwaardig openbaar vervoer in de vorm van Bus Rapid Transit (BRT) een succes is. Daar rijdt elke zoveel minuten een bus, veelal op een vrijliggende busbaan. Natuurlijk heb je ook treinstations en spoor nodig. Maar voordat die er daadwerkelijk zijn, is er 10 tot 20 jaar plan- en besluitvorming nodig. Terwijl BRT in 2 tot 3 jaar gerealiseerd kan worden. Ons bedrijf is hier nu bijvoorbeeld concreet mee aan de slag voor Amsterdam, als ov-optie bij de Noord/Zuid-lijn.
Ook de Groene Metropoolregio denkt hierover na in haar verstedelijkingsstrategie. Heel verstandig om dat nu al te doen, in de planvorming. Want het maakt nogal uit of je in die plannen de auto centraal stelt of de fiets en het ov. In het laatste geval zorg je bijvoorbeeld voor vrijliggende busbanen, zodat de bus de file inhaalt. Dan zijn reizigers ervan verzekerd dat ze op tijd op werk of school zijn. Die zekerheid is heel waardevol voor reizigers. Wij denken hier graag met de regio over mee.”
Voor welke onderwerpen werken Groene Metropoolregio en Transdev nog meer samen?
“Wij sparren met de Groene Metropoolregio over de ov-ambities van de regio, en stemmen onze ambities hierop af. Ook onze plannen, zoals voor trolley 2.0, en dienstregelingen bespreken we met de regio. We weten van elkaar wat we doen en die samenwerking is heel belangrijk. Dat geldt ook voor andere partners, zoals onderwijsinstellingen en de andere vervoerders. Alleen door te overleggen kunnen we bijvoorbeeld trein, bus en lestijden goed op elkaar laten aansluiten.
Daarnaast werken wij ook samen met politie en individuele gemeenten als het gaat om veiligheid. We zien helaas steeds meer agressie in het ov. Ik vind het heel erg dat dat mijn collega's en de reizigers overkomt. Daarom hebben we afspraken gemaakt met Arriva, gemeente Nijmegen en politie. De controleurs van Arriva en Connexxion kunnen ook in elkaars bussen helpen, en de gemeente zet extra boa's in op lijnen die soms overlast geven. We willen dezelfde soort afspraken maken met gemeente Arnhem. Alles met als doel dat medewerkers én reizigers prettig en veilig kunnen reizen.”
Wat wil je de regio meegeven?
“Blijf vooruitdenken en durf te doen. Bijvoorbeeld door hubs en BRT in te voeren. Dat vooruitdenken heeft de voorloper van de regio – Stadsregio Arnhem-Nijmegen – ook gedaan met het openen van stations zoals Mook Molenhoek en Westervoort. In de jaren voor de opening was er veel twijfel bij diverse partijen of die stations zinvol waren. Nu zijn het hubs optima forma: Mook Molenhoek bijvoorbeeld telde in 2019 zo'n 1.200 in- en uitstappers per dag, waarvan 15% voorheen met de auto reisde.
De plannen van de regio ademen dat vooruitdenken en lef ook uit. De regio heeft al een goed fietsnetwerk, het is zaak dat verder uit te breiden, samen met hoogwaardig openbaar vervoer/BRT en de aanleg van hubs. Wij staan uiteraard klaar om ook hierbij samen door te pakken en er een succes van te maken.”
Bus Rapid Transport door Transdev in Bogota, Colombia